Dạy con học đánh vần là một trong những trăn trở của nhiều bậc phụ huynh. Theo các chuyên gia, trẻ em có thể bắt đầu học đánh vần từ 5-6 tuổi, hoặc sớm hơn tùy vào khả năng tiếp thu của mỗi bé.

Bài viết này sẽ chia sẻ một số cách hiệu quả để giúp bạn dạy con đánh vần một cách dễ dàng và hiệu quả.

I. Những lợi ích của việc dạy con đánh vần sớm tại nhà

Làm thế nào để con bạn tự tin đọc và viết những từ đầu tiên? Dạy con học đánh vần là bước khởi đầu quan trọng trong hành trình chinh phục ngôn ngữ của trẻ.

Bên cạnh việc học đánh vần ở lớp mầm non, bố mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc rèn luyện kỹ năng này cho con tại nhà. Dành thời gian hướng dẫn con đánh vần sớm mang lại nhiều lợi ích thiết thực, cụ thể như sau:

1. Giúp con cải thiện kỹ năng đọc viết

Kỹ năng đánh vần đóng vai trò thiết yếu trong việc phát triển khả năng đọc và viết hiệu quả cho trẻ. Khi trẻ nắm vững kỹ năng đánh vần một lượng từ vựng lớn, trẻ sẽ tự tin đọc trôi chảy và viết chính xác hơn. Đồng thời, quá trình học đánh vần cũng góp phần mở rộng vốn từ vựng của trẻ, tạo nền tảng vững chắc cho việc học tập và giao tiếp sau này.

>>> Tìm hiểu thêm: Top 10 app luyện đọc tiếng Anh hay không nên bỏ lỡ

2. Giúp con không bỡ ngỡ khi vào lớp 1

Nếu bố mẹ biết cách dạy con đánh vần ngay tại nhà thì sẽ có lợi thế lớn cho con khi bước vào chương trình học lớp 1. Con sẽ không bỡ ngỡ với việc học đọc, học viết, đồng thời tự tin tiếp thu kiến thức mới. Nhờ vậy, con sẽ bắt kịp chương trình mà không bị nản lòng bởi khối lượng bài vở quá nhiều.

>>> Tìm hiểu thêm:  Nếu con không được đánh giá cao ở trường, làm thế nào để con tự tin hơn trong cuộc sống? 

3. Tăng cường sự tập trung và ghi nhớ

Luyện tập đánh vần đòi hỏi con tập trung cao độ và ghi nhớ các âm tiết, chữ cái. Nhờ vậy, con rèn luyện được khả năng tập trung và ghi nhớ thông tin tốt hơn.

>>> Tìm hiểu thêm: Tổng hợp từ vựng tiếng Anh lớp 1 và cách giúp bé ghi nhớ dễ dàng

4. Giúp bố mẹ phát hiện ra những khó khăn trong học tập của con

Việc dạy con đánh vần không chỉ giúp con nhận biết và phát âm các chữ cái, mà còn là cơ hội để bố mẹ quan sát và đánh giá khả năng học tập của con. Thông qua quá trình học đánh vần, bố mẹ có thể nhận biết sớm những dấu hiệu khó khăn trong học tập của con, đặc biệt là chứng khó đọc.

Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp con vượt qua những khó khăn trong học tập và đạt được thành công trong tương lai.

>>> Tìm hiểu thêm: Kinh nghiệm quý báu giúp bố mẹ không biết tiếng Anh vẫn tự tin giúp con song ngữ

II. 5 Phương pháp dạy con đánh vần nhanh và nhớ lâu

Là bố mẹ, ai cũng mong muốn con mình có thể học tập tốt, đặc biệt là khi con đang ở ngưỡng cửa lớp 1. Vậy làm thế nào để dạy con đánh vần hiệu quả và nhớ lâu? Dưới đây là một số phương pháp mà bạn có thể tham khảo:

1. Bắt đầu từ bảng chữ cái: Dạy con học thuộc bảng chữ cái

Con cần học gì?

Việc đầu tiên là con cần làm quen với bảng chữ cái tiếng Việt, gồm 29 chữ cái. Con cần nhớ được tên gọi và cách phát âm chính xác từng chữ cái để có thể đánh vần và ghép vần.

Với chia sẻ của nhiều bố mẹ trong group BMyC thì khi theo lộ trình tiếng Anh cho bé từ 3-4 tuổi thì con có thể tự đánh vần được mà không cần phải học thuộc ghi nhớ.

Vậy bố mẹ làm thế nào để giúp con học? Có rất nhiều cách để giúp con học bảng chữ cái tiếng Việt được BMyC chia sẻ như sau:

• Dùng âm nhạc và thơ ca: Cho con nghe các bài hát và đọc các bài thơ về bảng chữ cái.
• Sử dụng công nghệ: Cho con học qua các ứng dụng điện tử dạy bảng chữ cái.
• Hình ảnh minh họa: Dùng các hình ảnh minh họa sinh động để thu hút sự chú ý của con.
• Trò chơi: Biến việc học bảng chữ cái thành các trò chơi vui nhộn để con không cảm thấy nhàm chán.
• Thẻ flash: Dùng thẻ flash có hình ảnh và tên gọi của các chữ cái để con tập ghi nhớ.

Lưu ý: Một số chữ cái con thường phát âm sai, ví dụ như: “l” đọc thành “n”, “tr” đọc thành “ch”. Bố mẹ cần kiên nhẫn sửa lỗi phát âm cho con. (Cách sửa như sau: khi phát âm l hay tr phải cong lưỡi chạm hàm trên rồi bật thẳng lưỡi tạo ra âm).

Ví dụ:

• Dạy con chữ “m” bằng cách liên tưởng đến hình ảnh người mẹ.
• Dạy con chữ “nh” bằng cách liên tưởng đến hình ảnh ngôi nhà.

>>> Tìm hiểu thêm: Học chữ cái tiếng Anh cho bé 3 tuổi: Mẹ đổi tư duy – con vững nền tảng

2. Dạy con phân biệt nguyên âm, phụ âm

Để dạy con đánh vần vào lớp 1, điều quan trọng là con cần phân biệt được nguyên âm và phụ âm. Vậy, trong bảng chữ cái tiếng Việt có bao nhiêu nguyên âm và phụ âm?

Nguyên âm:

• Có bao nhiêu nguyên âm đơn? (12)
• Có những nguyên âm đơn nào? (a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, y)
• Có bao nhiêu nguyên âm đôi? (8)
• Có những nguyên âm đôi nào? (ia – iê, ya – yê, ua – uô, ưa – ươ)

Phụ âm:

• Có bao nhiêu phụ âm đơn? (17)
• Có những phụ âm đơn nào? (b, c, d, đ, g, h, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, x)
• Có bao nhiêu phụ âm ghép? (11)
• Có những phụ âm ghép nào? (qu, gi, tr, ph, nh, th, ch, kh, ng, gh, ngh)

Ngoài việc học bảng chữ cái với 12 nguyên âm đơn và 17 phụ âm đơn, con cần học thêm về nguyên âm đôi và phụ âm ghép để có thể đánh vần được.

3. Cho con học thuộc các dấu thanh

Hệ thống bảng chữ cái tiếng Việt có bao nhiêu dấu thanh mà con cần học để có thể đánh vần và ghép tiếng? Đó là những dấu thanh nào?

(Câu trả lời: 6 dấu thanh, bao gồm thanh ngang, thanh huyền, thanh ngã, thanh hỏi, thanh sắc và thanh nặng.)

Bố mẹ hãy kiên trì và đồng hành cùng con để giúp con học thuộc các dấu thanh trên nhé!

4. Dạy con ghép vần

Khi con đã thuần thục bảng chữ cái và các dấu thanh, việc dạy con đánh vần sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý cho con ghép vần từ đơn giản đến phức tạp, bắt đầu với tiếng chỉ có âm đầu và âm chính trước, sau đó mới đến tiếng đầy đủ âm đầu – âm đệm – âm chính và âm cuối.

Ví dụ:

• “la”: lờ – a – la / la
• “lan”: a – nờ – an, lờ – an – lan / lan
• “loan”: o – a – nờ – oan, lờ – oan – loan / loan

Ghép vần là bước khó khăn, đòi hỏi sự kiên trì luyện tập mỗi ngày. Để con dễ nhớ, hãy hướng dẫn con ghép vần từng bước. Ví dụ, với phụ âm “b”, con có thể ghép với các nguyên âm và dấu thanh khác nhau (ba, bà, bo, bố, bơ, bờ). Tương tự, phụ âm “c” có thể kết hợp với các nguyên âm cùng dấu (ca, cá, cà, có, cò, cỏ, có).

Đây là phương pháp dạy đánh vần mới giúp con tiếp thu nhanh và ghi nhớ tốt hơn. Luyện tập ghép vần và đánh vần mỗi ngày sẽ tạo thành phản xạ tự nhiên giúp con đọc nhanh hơn. Do tính phức tạp của việc đánh vần chữ ghép so với từ đơn, con cần nhiều thời gian để làm quen và ghi nhớ. Bố mẹ hãy kiên nhẫn đồng hành cùng con trong quá trình này.

>>> Tìm hiểu thêm: Tổng hợp kinh nghiệm cực chất của các mẹ giúp bé học chữ cái tiếng Anh

III. Hướng dẫn đánh vần với từ 1 tiếng

Tiếng Việt là một ngôn ngữ có cấu tạo âm tiết độc đáo. Mỗi âm tiết, hay còn gọi là tiếng, được cấu tạo bởi ba thành phần chính: âm đầu, vần và thanh. Tuy nhiên, cũng có những tiếng không có âm đầu, chỉ có vần và thanh.

• Âm đầu là phần mở đầu của âm tiết, thường là phụ âm.
• Vần là phần chính của âm tiết, bao gồm nguyên âm và phụ âm cuối (nếu có).
• Thanh là yếu tố thể hiện ngữ điệu của âm tiết, giúp phân biệt nghĩa của các từ.

Ví dụ:

• Ban ( Tiếng đầy đủ): bờ – an – ban/ ban
• ơi ( Tiếng chỉ có vần và thanh): ơ – i – ơi/ ơi

 

>> Tìm hiểu thêm: Luyện nói tiếng Anh cho trẻ bằng lồng tiếng video không phụ đề

IV. Hướng dẫn đánh vần với từ 2 tiếng

Khi con đã thành thạo đánh vần các từ 1 tiếng, bạn có thể hướng dẫn con ghép các từ 1 tiếng lại với nhau để tạo thành từ 2 tiếng có nghĩa. Hãy bắt đầu dạy con đánh vần với những từ 2 tiếng đơn giản, dễ hiểu và gần gũi với cuộc sống của con và sau đó đọc trơn

Ví dụ:

Con gà: o – nờ – on, cờ – on – con, gờ – a – ga – huyền – gà/ con gà

Bầu trời: â – u – âu, bờ – âu – bâu – huyền – bầu, ơ – i – ơi, trờ – ơi – trơi – huyền – trời/ bầu trời

>>> Tìm hiểu thêm: Top 50+ bài hát tiếng Anh cho bé luyện nghe hay nhất

V. Những điều cần lưu ý khi dạy con đánh vần

Dạy con học đánh vần – liệu bạn đã sẵn sàng?

Dạy con học đánh vần là một việc không hề đơn giản. Nó đòi hỏi người dạy phải có kiến thức, kinh nghiệm, thời gian và sự nhẫn nại. Nếu bạn không có đủ những yếu tố này, việc dạy con học đánh vần có thể gặp nhiều khó khăn và không đạt được hiệu quả như mong muốn.

Dưới đây là những điều cần chú ý khi dạy con học đánh vần:

1. Bố mẹ cần nắm vững đặc điểm của ngữ âm tiếng Việt

Tiếng Việt được cấu tạo bởi các âm thanh kết hợp chặt chẽ theo nhiều mức độ khác nhau. Phụ âm đầu kết hợp với vần và thanh điệu tạo thành tiếng. Các bộ phận trong vần cũng liên kết chặt chẽ. Vần đóng vai trò quan trọng trong cấu tạo tiếng. Hiểu được quy trình lập vần, ghép âm đầu, vần và thanh điệu sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ cách hình thành tiếng trong tiếng Việt.

2. Bố mẹ cần chú ý thời gian học của con

Các con chuẩn bị bước vào lớp 1 chưa có khả năng tập trung cao. Vì vậy, thay vì cố gắng ép con học đánh vần liên tục trong thời gian dài, bố mẹ hãy chia nhỏ việc học thành các hoạt động ngắn, chỉ kéo dài 10-15 phút mỗi lần.

Việc này phù hợp với khả năng tập trung của con và giúp con tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn. Việc học tập nên được diễn ra trong bầu không khí vui vẻ, thoải mái để con không cảm thấy nhàm chán hay áp lực.

3. Bố mẹ sử dụng sáng tạo các phương pháp học đánh vần

Để giúp con học đánh vần và đọc chữ cái nhanh chóng và hiệu quả, bố mẹ hãy biến việc học thành những hoạt động vui nhộn thay vì phương pháp truyền thống đơn điệu. Hãy thử áp dụng các cách sau:

• Biến việc học thành trò chơi: Cho con chơi các trò chơi đoán chữ, điền chữ, làm chữ cái,… để con hứng thú và tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên.
• Tận dụng công nghệ: Sử dụng các app dạy trực tuyến hoặc chương trình dạy đánh vần trên Youtube để con học mọi lúc mọi nơi.
• Dạy con bằng thẻ flash: Thẻ flash với hình ảnh sinh động sẽ giúp con ghi nhớ chữ cái dễ dàng hơn.

>>> Tìm hiểu thêm: Chọn flashcard cho bé học tiếng Anh theo chủ đề

4. Bố mẹ hãy giúp con thường xuyên ôn tập

Mặc dù trẻ nhỏ tiếp thu kiến thức nhanh trong những năm đầu đời, nhưng khả năng tập trung còn hạn chế dẫn đến dễ quên. Do đó, việc kết hợp ôn tập và tiếp thu kiến thức mới mỗi ngày là điều cần thiết. Việc ôn tập thường xuyên giúp con ghi nhớ bài lâu hơn và củng cố kiến thức đã học.

5. Bố mẹ nên động viên, khen ngợi con

Dạy con đánh vần hiệu quả cần sự kiên trì và nhẫn nại. Bố mẹ hãy tạo môi trường học tập thoải mái, tránh la mắng hay dọa nạt con khi con chưa thuộc bài. Thay vào đó, hãy thường xuyên động viên, khen ngợi và tặng quà nhỏ để khích lệ tinh thần học tập của con. Khuyến khích con đọc nhiều hơn mỗi ngày sẽ giúp con ghi nhớ bài tốt hơn.

Hành trình học tập của con là một hành trình đầy thú vị, và việc dạy con đánh vần là một bước quan trọng trong hành trình đó. Hy vọng 5 phương pháp được BMyC chia sẻ trong bài viết này sẽ giúp bố mẹ có thêm những bí quyết để dạy con đánh vần một cách hiệu quả và thú vị.

Hãy kiên nhẫn và đồng hành cùng con trong quá trình học tập, bởi sự kiên nhẫn và tình yêu thương của bố mẹ chính là động lực lớn nhất để con học hỏi và phát triển.

Xem Thêm: